7 عارضه جانبی دیابت که باید جدی بگیرید!
Seven Common Side Effects of Diabetes
دیابت را می‌توان یک نوع اختلال در غدد درون ریز تعریف کرد که موجب می‌شود بدن توانایی کافی برای استفاده از انسولین و حفظ سطح قند خون را نداشته باشد. عوارض جانبی دیابت به مشکلات متعددی در حوزه سلامت فردی منجر می‌شوند و در صورت عدم اقدام برای کنترل و درمان به موقع آن، می‌تواند بیماری‌هایی دیگری را نیز به همراه داشته باشد.
بنابراین برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است که به طور منظم وضعیت سلامتی خود را چک کرده و از علایم هشداری که در حین چکاپ‌ها ظاهر می‌شوند غافل نشوند. زیرا که بی‌توجهی به این علایم می‌تواند صدمات آتی جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. در این مقاله به هفت عارضه جانبی دیابت خواهیم پرداخت که بهتر است مراقب آنها باشید.
1. زخم پا
زخم پا یکی از مشکلات شایع در میان افراد مبتلا به دیابت نوع یک و نوع دو می‌باشد. این نوع زخم‌ها که غالبا التیام نمی‌یابند در کف یا اطراف پای فرد بیمار شکل گرفته و در بازه‌های زمانی متعدد به عفونت و التهاب منجر می‌شوند. اگر این بیماری‌ها به موقع درمان نشوند، احتمال بروز مشکلات پیچیده‌تر نیز افزایش می‌یابد. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، توصیه ما این است که افراد مبتلا به دیابت همواره حساسیت کافی نسبت به سلامت پاهای خود داشته و به طور مرتب وضعیت پاها را چک کرده و در صورت مشاهده علایمی نظیر سرخ شدن، ورم کردن، تغییر رنگ، خارش و هر گونه تغییر ظاهری در شکل پاها به پزشک مراجعه کنند. شناسایی زودهنگام علایم می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و دست پزشک را برای انتخاب موثرترین نوع درمان باز بگذارد.
2. بیماری‌های قلبی عروقی
بیماری‌های قلبی و عروقی ارتباط تنگاتنگی با دیابت دارند. انجمن قلب آمریکا (AHA)، دیابت را به عنوان یکی از هفت نشانه اصلی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی معرفی کرده است. در حالیکه داروهایی متعددی برای مدیریت سطح قند خون وجود دارند، افرادی با دیابت نوع دو همچنان با خطراتی نظیر فشار خون بالا و افزایش غیرقابل کنترل سطح قند خون دست و پنجه نرم می‌کنند که تمامی این عوامل، خطرات حملات قلبی را افزایش می‌دهند. به گزارش انجمن قلب آمریکا افراد مبتلا به دیابت، دو الی چهار برابر بیش از سایر افراد در معرض مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی قرار دارند. به همین جهت مراقبت‌ها و انجام آزمایشات منظم در حوزه سلامت قلب، برای افراد دیابتی بسیار ضروری می‌باشد.
3. اختلال بینایی
بر اساس گزارش انجمن ملی چشم (NEI)، دو نوع بیماری چشمی در میان افراد مبتلا به دیابت شایع می‌باشد که عبارتند از رتینوپاتی دیابتی و اِدم ماکولای دیابتی (DME). بیماری اول یعنی رتینوپاتی دیابتی یا شبکیه‌رنجوری دیابتی ناشی از تغییر در رگ‌های خونی شبکیه بوده و بافت حساس به نور در پشت چشم ایجاد می‌کند. ورم ماکولای دیابتی نیز به دنبال رتینوپاتی دیابتی رخ داده و یکی از علل کاهش دید در گروه‌های سنی جوان و میانسال و همچنین یکی از علل اصلی نابینایی در جهان می‌باشد.
همچون بیماری زخم پا، کلیدی‌ترین نکته در جلوگیری از عوارض جانبی دیابت در زمینه بیماری‌های چشمی نیز شناسایی و تشخیص سریع می‌باشد. مشکلی که در این میان وجود دارد آن است که رتینوپاتی دیابتی معمولا در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد. به همین علت NEI به تمامی افراد دیابتی توصیه می‌کند تا حداقل یک بار در سال معاینات کامل چشمی را انجام دهند تا در صورت وجود هر گونه مشکل، زمان کافی برای درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری وجود داشته باشد.
4. بیماری‌های لثه
بر اساس گزارش انجمن ملی دیابت و بیماری‌های کلیه و گوارش، زمانی که مشکل دیابت کنترل نشود، میزان بالای گلوکز موجود در بزاق دهان می‌تواند موجبات رشد باکتری‌های مضر را فراهم سازد. این موضوع شانیل ابتلا به بیماری‌های لثه و دندان در افراد دیابتی را افزایش می‌دهد. تورم لثه، کاندیدیازیس دهانی (برفک)، التهاب مزمن لثه (پریودنتیت) و عفونت لثه از جمله بیماری‌های شایع ناشی از دیابت می‌باشند. از طرفی دیگر بیماری‌های دهان و دندان، با کاهش توانایی فرد در جویدن صحیح غذا، مشکلات وی در زمینه دیابت را شدت می‌بخشند. به همین جهت مراقبت بهداشت دهان برای افراد دیابتی اهمیتی دوچندان دارد. برای این منظور به بیماران توصیه می‌شود عادت‌های صحیح و منظم در زمینه مسواک زدن، استفاده از دهان‌شویه و نخ دندان ایجاد کرده و به طور مرتب وضعیت ظاهری دندان‌ها را برای مشاهده هر گونه علایم دندان آسیب دیده یا لثه حساس چک کنند.
5. خستگی
بر اساس گزارشی در سال 2010 تحت عنوان «مروری بر خستگی در بیماران دیابتی» توسط آزمایشگاه ملی آمریکا منتشر شده است، خستگی یکی از رایج‌ترین عوارض جانبی دیابت می‌باشد. این موضوع می‌تواند عملکرد افراد را تحت تاثیر قرار داده و انجام فعالیت‌های روزمره را برای آنان دشوار کند. به خاطر این خستگی بیش از حد، ممکن است سطح انگیزه شما نیز کاهش یابد. در این وضعیت خوابیدن زیاد نیز نخواهد توانست به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید. این موضوع می‌تواند به عواقب بعدی همچون تغییر در شخصیت و نوسان مود و روحیه نیز منجر شود.
6. سکته
افراد دیابتی همچنین از ریسک بالای بروز انواع سکته رنج می‌برند. عوامل زیادی هستند که باعث می‌شوند رابطه همبستگی میان دیابت و خطر سکته وجود داشته باشد. یکی از این عوامل اختلال عملکرد اندوتلیال می‌باشد که موجب التهاب و آسیب دیدگی سرخرگ‌ها و شریان‌های خونی می شود. در این حالت، عملکرد صحیح عروق خونی مختل شده و مشکلاتی همچون افزایش پلاک‌ها و تصلب شرایین، سخت شدگی و ناکشسانی سرخرگ‌ها بروز پیدا می‌کنند. هر چه پلاک‌ها ضخیم‌تر شده و رگ‌ها سفت‌تر شوند، احتمال لخته شدن و بسته شدن مسیر عبور خون بیشتر می‌شود. در صورتی که فرد دیابتی به مشکل فشار خون بالا نیز مبتلا باشد، این دو عامل در کنار یکدیگر به افزایش خطر سکته منجر می‌شوند.
7. آسیب عصبی
بر اساس گزارش‌های رسمی از نهادهای پزشکی در صورت عدم درمان دیابت، فرد در معرض انواع اختلال‌ها و آسیب‌های عصبی قرار خواهد گرد. یکی از رایج‌ترین شکل بیماری‌های عصبی نوروپاتی محیطی می‌باشد که تاثیر خود را در عملکرد دست‌ها و پاها نشان می‌دهد. بدین صورت که حس لامسه فرد تضعیف شده و دست‌ها و پاها بی‌حس شده یا گاهی با درد همراه هستند. سایر سیستم‌های عصبی دخیل در هضم غذا، عملکرد نعوظ، کنترل فشار خون، و مثانه نیز می‌توانند دچار آسیب‌های متعددی شوند. در حقیقت حدود 60 تا 70 درصد از افراد مبتلا به دیابت، برخی از اشکال اختلال سیستم عصبی را تجربه می‌کنند.
جمع‌بندی
دیابت، یکی از مشکلات رایج در قرن حاضر بوده و عوارض متعددی نیز برای سلامتی افراد در پی دارد. در صورتی که مبتلا به بیماری دیابت هستید، لازم است در قبال درمان و کنترل بیماری خود جدیت و حساسیت بیشتری به خرج دهید. با آگاهی کافی از عوارض جانبی دیابت، می‌توانید به مراقبت‌های خود نظم بیشتری بخشیده و علایم را پیش از بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیر کنترل کنید.