بهترین کارت‌ گرافیک در سال 2023 برای تمام رده‌های قیمتی

The best graphics card 2023

تنها راه برای متناسب نگه داشتن هزینه­ی پرداختی به کارت گرافیک و کیفیت و عملکرد دریافتی، دانستن دقیق نیازتان است و اینکه برای چه کاری می‌خواهید تا دقیقا برای همان کار هزینه کنید.

امروزه تهیه کارت گرافیک‌های مدل GeForce از Nvidia یا کارت گرافیک‌های خوب شرکت AMD راحت‌تر از قبل است. اما کماکان اگر قصد دارید یک سیستم گیمینگ برای خودتان بسازید، تهیه کارت گرافیک هزینه‌بر خواهد بود. اگر بخواهید از بهترین مدل‌ها خریدتان را انجام دهید این هزینه بسیار بیشتر هم خواهد شد. به تدریج در طول چندین سال اخیر قیمت نهایی در حال کاهش بوده است، به طوری که در مقایسه با سال­های قبل الان زمان مناسب‌تری برای خرید کارت گرافیک است. اما اگر هدف شما تنها بازی کردن و یا فیلم دیدن است، آیا واقعا الزامی برای پرداخت هزینه‌ گزاف Nvidia RTX 4090 هست؟

این زمان است که بررسی‌ها کارآمد می‌شوند. ما تقریبا تمام کارت‌های گرافیک از اکثر مدل‌ها از MSI، Gigabyte، Asus گرفته تا Nvidia و AMD مورد بررسی جامع قرار داده‌ایم. پس دقیقا می‌دانیم که اگر می‌خواهید یک سیستم گیمینگ بسازید کدام کارت گرفیک‌ها مناسب هستند؛ تا از هزینه‌ی اضافی برای قابلیت‌هایی همچون قدرت کارت گرفیک به منظور تدوین، جلوگیری کنید.

ما بهترین گزینه‌ها از دارای بالاترین قیمت و بیشترین قدرت تا اقتصادی و بهینه‌ترین‌ها را برای شما آماده کرده‌ایم. از کارت گرافیک‌های p1440 گرفته تا بهترین انتخاب برای خروجی 4K و کارت گرافیک‌های مناسب برای روزولوشن p1080 که در این مقاله معرفی جامع و دقیقی خواهیم داشت.

 

1. Nvidia GeForce RTX 4070 Ti

Nvidia GeForce RTX 4070 Ti

 

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 7680
  • کلاک اسپید پردازنده: 2310 MHz (2730 MHz در صورت افزایش)
  • حافظه: 12 گیگ GDDR6X
  • سرعت حافظه: 21 Gbps
  • خروجی‌ها: 1x HDMI 2.1, 2 x DisplayPort 2.1, 1 x USB Type-C
  • کانکتور‌های برق: 1x 16-pin

مزایا:

  • عملکرد عالی در بازی
  • یک GPU ایستگاه کاری خلاقانه “بودجه” عالی
  • ارزان ترین کارت گرافیک نسل بعدی موجود در بازار

معایب:

  • بدون Founders Edition
  • فقط DisplayPort 1.4a
  • 12 گیگابایت VRAM برای بازی های 8K خوب نیست

 

اگر چیزی که به دنبال آن هستید ارزش خالص عملکرد را داشته باشد، انویدیا RTX 4070 Ti به راحتی بهترین پردازنده گرافیکی است که می توانید در حال حاضر بخرید. به لطف نسل سوم هسته‌های ray tracing، هسته‌های tensor نسل چهارم و معماری پیشرفته انویدیا Lovelace، بهترین ویژگی‌های پردازنده‌های گرافیکی پرچم‌دار این نسل انویدیا را بدون برچسب قیمت گزاف دریافت می‌کنید.

این بدان معنا نیست که Nvidia RTX 4070 Ti لزوماً ارزان است، زیرا اینطور نیست. به خصوص وقتی این واقعیت را در نظر بگیرید که هیچ کارت Founder’s Edition برای MSRP انویدیا فروخته نشده است. شما باید یک کارت شخص ثالث برای این SKU پیدا کنید و این کارت ها می توانند بسیار بالاتر از MSRP اجرا شوند. با این حال، اگر بتوانید آن را با قیمت مناسب پیدا کنید، این یکی از بهترین کارت‌های گرافیکی است که تا به حال پیدا کرده‌اید و سال‌های بسیار زیادی در خدمت شما خواهد بود.

 

 

2. AMD Radeon RX 7900 XTX

بهترین کارت گرافیک AMD

AMD Radeon RX 7900 XTX

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 4864
  • کلاک اسپید پردازنده: 1900 MHz (2500 MHz در صورت افزایش)
  • حافظه: 24 GB GDDR 6
  • سرعت حافظه: 20 Gps (960 GB پهنای باند)
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1 × 1، DisplayPort 2.1 × 2، USB Type-C × 1
  • کانکتور‌های برق: PCle 8-pin × 2

مزایا:

  • عملکرد خارق العاده
  • قیمت منصفانه در قبال یک کارت گرافیک درجه یک
  • قابل استفاده در بیشتر کیس‌ها
  • عدم استفاده از کانکتو‌ر‌های 16-pin

معایب:

  • متقابلا برای کارهای گرافیکی عملکرد خارق العاده‌ای نشان نمی‌دهد.
  • نسل کارت گرافیک‌های Ray tracing هنوز از کارت گرافیک‌های شرکت Nvidia عملکرد ضعیف‌تری نشان می‌دهند.
  • مصرف برق بسیار زیاد

 

AMD Radeon RX 7900 در زمان عرضه‌اش که اواخر سال ۲۰۲۲ بود حرف زیادی برای گفتن داشت، همزمان با ارائه عملکرد بهتر نسبت به مدل Nvidia RTX 4080 و ۲۰٪ قیمت کمتر بهترین کارت گرافیک گیمینگ با قیمت زیر ۱۰۰۰$ بود.

تازه‌ترین محصول از نسل دوم سری ray RX 7900 XTX است که به شما امکان بازی با کیفیت 4K را می‌دهد، امکانی که آخرین پرچمدار AMD، RX 6950 XT نتوانسته بود به خوبی از پس آن برآید. البته ناگفته نمی‌ماند که ایراداتی مانند  عملکرد ضعیف‌تر نسبت به RTX-4000 در هنگام انجام کارهای گرافیکی و در ray tracing به آن وارد است. اما در کل AMD Radeon RX 7900 XTX یکی از بهترین کارت گرافیک‌های موجود برای کسانی است که به فکر ارتقاء کارت گرافیک‌شان در کنار صرفه اقتصادی هستند.

 

 

3. Nvidia GeForce RTX 3060 Ti

بهترین کارت گرافیک برای اکثر کاربر‌ها

Nvidia GeForce RTX 3060 Ti

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 4864
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.41 GHz (1.67 GHz در صورت افزایش)
  • حافظه: 8 GB GDDR6
  • سرعت حافظه: 14 Gbps
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1، DisplayPort 1.4a × 3
  • کانکتور‌های پاور کارت گرافیک: PCle 8-pin (قابل استفاده با کانکتور‌‌های 12-pin) × 1

مزایا:

  • عملکرد عالی در رزولوشن p1080
  • Ray tracing عالی
  • گرما زیادی تولید نمی‌کند

معایب:

  • در کیفیت 4K عملکرد ضعیفی دارد
  • کانکتور 12-pin زیاد کارآمد نیست

 

آیا AMD کارت گرافیک‌ها را با بهترین ارزش خرید تولید می‌کند؟ Nvidia GeForce 3060 Ti این ادعا را با نسبت عملکردش به قیمت‌اش کاملا رد می‌کند. Nvidia GeForce RTX 3060 Ti یکی از جدیدترین محصولات عرضه شده از سری RTX 3000 است. این کارت گرافیک عملکردی بسیار فراتر از انتظار ارائه می‌دهد، قدرت پردازشی آن قابل مقایسه با RTX 2080 Super است. آن هم در حالی که قیمت بسیار پایین‌تری دارد و کاربران بیشتری قادر به خرید آن هستند. به اینها پشتیبانی از تکنولوژی ray tracing را نیز اضافه کنید. هیچوقت برای گیمینگ با کیفیت p 1080 گزینه بهتر و اقتصادی‌تری وجود نداشته است.

در تست‌هایی که انجام دادیم متوجه شدیم که حتی می‌تواند در اجرای بازی‌ها با کیفیت 4K هم عملکرد خوبی ارائه دهد، در این صورت فقط نیاز خواهید داشت تغییراتی جزئی در تنظیمات بازی بدهید و بی‌خیال ray tracing شوید. با در نظر گرفتن این نکات، واقعا نمی‌توان از Nvidia GeForce RTX 3060 Ti به راحتی گذشت. در عین داشتن عملکرد فوق العاده، اصلا گرم نمی‌شود و برای کسانی که کیس‌های شفاف برای سیستم گیمینگشان دوست دارند، ظاهری زیبا هم به سیستمتان می‌دهد. Nvidia GeForce RTX 3060 قطعا یک انتخاب ایده‌آل برای اکثر کاربران است.

 

 

4. Nvidia GeForce RTX 3050

اقتصادی‌ترین کارت گرافیک

Nvidia GeForce RTX 3050

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 2560
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.78 GHz
  • حافظه: 8 GB GDDR6
  • سرعت حافظه: 12 GBps
  • کانکتور‌های پاور کارت گرافیک: یک کانکتور 8-pin
  • خروجی‌ها: Display Port × 1, HDMI × 1

مزایا:

  • اقتصادی
  • عملکرد عالی در اجرا با کیفیت 1080 p
  • استفاده از تکنولوژی‌های Ray tracing و DLSS

معایب:

  • گران قیمت‌تر بوده و برای استفاده معمولی مناسب نیست.
  • مصرف برق زیادی دارد.

 

تمام کارت گرافیک‌هایی که در طول چند سال اخیر به بازار عرضه شده‌اند همگی در یک چیز مشترک بودند، آن هم اینکه قیمت بالایی داشتند. گران قیمت بودن کارت‌های گرافیک یکی از مشکلات اصلی کاربران به هنگام خرید و ارتقاء آنها بوده‌ است. یکی از عوامل اصلی این موضوع این است که مدت طولانی است که Nvidia و AMD دیگر به اقتصادی بودن کارت­های گرافیکی عرضه کره خود توجهی نمی‌کنند و فقط روی عملکرد و قدرت پردازشی تمرکز می‌کنند.

خوشبختانه، Nvidia GeForce RTX 3050 عرضه شده است که این مشکل را حل کند. این مدل بسیار ارزان قیمت‌تر از ۵۰ کارت گرافیکی است که Nvidia در این مدت عرضه کرده است. Nvidia GeForce RTX 3050 تقریبا بیشتر از هر کارت گرافیک موجود در بازار فعلی قیمت بهتری دارد. ما تست کردیم و توانستیم تقریبا تمام بازی‌ها را با این کارت گرافیک و در تنظیمات بالا بازی کنیم. همچنین طرفداران بازی‌های EA Sports عاشق این کارت گرافیک خواهند شد، چرا که علی‌رغم قیمت اقتصادی‌اش، بازی‌هایی مانند OverWatch و Leauge of Legends را بدون هیچ افت کیفیت و لگ و باگی اجرا می‌کند.

 

 

5. Nvidia GeForce RTX 4090

بهترین کارت گرافیک برای آنهایی که در خرید کارت گرافیک، پول مسئله مهمی نیست.

Nvidia GeForce RTX 4090

مشخصات کارت گرافیک:

  • قدرت پردازش پیوسته: 16384
  • کلاک اسپید پردازنده: 2235 MHz
  • حافظه: GB GDDR6X 24
  • سرعت حافظه: 21.2 GBps
  • کانکتور‌های پاور: یک کانکتور 16-pin
  • خروجی‌ها: DisplayPort 1.4a × 3, HDMI 2.1a

مزایا:

  • عملکرد مثال‌زدنی
  • تکنولوژی DLSS 3 این کارت گرافیک شما را وارد به یک دنیای دیگر می‌کند.
  • طراحی خاص برای طراحان، تدوین‌گران و کسانی که کارهای گرافیکی می‌کنند.

معایب:

  • بسیار گران قیمت
  • نیاز به اسمبل کردن خوب برای پیاده‌سازی این کارت گرافیک با کانکتور 16-pin

 

Nvidia GeForce RTX 4090 بسیار گران قیمت است. به علاوه برای استفاده نیازمند یک کانکتور 16-pin یا یک تبدیل به جای خود کانکتور است. اما خیلی فضا اشغال می‌کند. با این وجود این کارت گرافیک که اولین مدل عرضه شده Nvidia از سری ۴۰۰۰ خود است، به معنای واقعی یک غول است. از پس همه­ی کارهای گرافیکی به بهترین شکل برمی­آید. در حال حاضر قوی‌ترین کارت گرافیک موجود است.

در تست‌هایی که انجام دادیم فهمیدیم که در مقایسه با Nvidia GeForce RTX 3090 بسیار عملکرد بهتری ارائه می‌دهد. اگنسبت به بنچ‌مارک‌ها ۲ تا ۴ برابر عملکرد بهتری نشان می‌دهد و فریم ریت در بعضی‌ بازی‌ها تا ۱۰۰٪ بهتر شده‌اند. به غیر اینها، تکنولوژی DLSS 3 استفاده شده در این کارت گرافیک، انقلاب بعدی در صنعت گیم خواهد بود.

با در نظر گرفتن این نکات، قدرت و توان پردازشی این کارت گرافیک، بسیار بیشتر از آن چیزی است که بیشتر کاربر‌ها نیاز دارند. کسانی که کار‌های گرافیکی سنگین می‌کنند یا گیمر‌هایی که می‌خواهند لذت بازی کردن در کیفیت 8K را تجربه کنند حتما از این کارت گرافیک راضی خواهند بود. اگر شما از این دسته کاربر‌ها هستید، حتما در صورت استفاده به فکر یک منبع برق قوی برای تامین برق مورد نیاز این کارت گرافیک نیز باشید.

 

 

6. Nvidia GeForce RTX 3090

بهترین کارت گرافیک از آخرین نسل این سری

Nvidia GeForce RTX 3090

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 10496
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.40 GHz (1.70 در صورت افزایش)
  • حافظه: 24 GB GDDR6X
  • سرعت حافظه: 19.5 GBps
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1, DisplayPort 1.4a × 3
  • کانکتور‌های پاور: PCle 8-pin × 2

مزایا:

  • عملکرد عالی
  • امکان ارتقا برای استفاده در کیفیت 8K

معایب:

  • بسیار گران قیمت
  • اندازه بزرگی دارد و فضای زیادی اشغال می‌کند.

 

اگر بخواهیم عملکرد را به عنوان ملاک مقایسه انتخاب کنیم، Nvidia GeForce RTX 3090 همیشه برنده خواهد بود. با استفاده از 24 گیگابایت حافضه RAM از پس همه­ی بازی­های جدید و کار گرافیکی سنگین برمی‌­آید. حتی ما توانستیم در بعضی از بازی‌ها اجرای 8K با 60 fps بگیریم. قطعا قیمت بالایی دارد و نیازمند فضای زیاد، به همین دلیل از نیاز اکثر کاربرها خیلی بیشتر است.

Nvidia GeForce 3090 یک غول گرافیکی است و به نوعی جایگزین مدل Titan، به همین دلیل هم بهترین انتخاب برای متخصصان و فعالان حوزه گرافیک است که پروژه‌های گرافیکی حجیم می‌دهند و رندر‌هایی سنگینی می‌گیرند. با قیمت بسیار پائین‌تری نسبت به مدل Titan عرضه می‌شود و خرید آن را برای کسانی که در کار‌های گرافیکی‌شان پول زیادی برای ابزار‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خرج می‌کنند یک انتخاب خوب است.

 

 

7. Nvidia GeForce RTX 3080

بهترین کارت گرافیک از لحاظ عملکرد و ارزش خرید

Nvidia GeForce RTX 3080

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 8704
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.44 (1.71 GHz در صورت افزایش)
  • حافظه: 10 GB GDDR6X
  • سرعت حافظه: GBps 19
  • کانکتور‌های پاور: PCle 8-pin × 2
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1, DisplayPort 1.4a × 3

مزایا:

  • عملکرد عالی در بازی با کیفیت 4K
  • تولید گرمای کم

معایب:

  • قیمت بالا

 

با عرضه Nvidia RTX 4080، مدل RTX 3080 به نوعی خارج از رده محسوب می‌شود و با وجود قدرت بیشتر و جایگزین شدن برای RTX 3080، هنوز هم RTX 3080 در مجموع عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد و به نسبت قیمت‌اش ارزش خرید عالی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

امروز که RTX 4080 در حال فروش است، قیمت RTX 3080 در حال کاهش است و عملا خرید RTX 3080 را بجای RTX 4080 را برای گیمر‌هایی که دوست دارند لذت بازی با کیفیت 4K را تجربه کنند اما هزینه زیادی صرفش نکنند، عاقلانه‌تر می­کند.

اگر شما در حال شروع کارتان در حوزه مدل‌سازی سه بعدی و تدوین هستید و قدرت پردازش گرافیکی و هزینه‌ای که صرف آن می‌کنید مسئله مهمی است، RTX 3080 باز انتخابی است که از آن پشیمان نمی‌شوید.

 

 

8. Nvidia GeForce RTX 3080 Ti

یک انتخاب عالی، با وجود قدیمی بودن

Nvidia GeForce RTX 3080 Ti

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 10240
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.37 GHz (1.67 GHz در صورت افزایش)
  • حافظه: 12 GB GDDR6X
  • سرعت حافظه: GBps 14
  • خروجی‌ها: HDMI, Display Port × 3
  • کانکتور‌های پاور: PCle 8-pin × 2

مزایا:

  • عملکرد عالی
  • ظاهر زیبا
  • هم اندازه با RTX 3080

معایب:

  • بسیار گران قیمت
  • مصرف برق بسیار زیاد

 

Nvidia GeForce RTX 3080 Ti قطعا یکی از بهترین محصولات موجود Nvidia است. با این کارت گرافیک با پرداخت هزینه منصفانه، سطحی بالاتر از قدرت و عملکرد را تجربه خواهید کرد.

RTX 3080 Ti که زمان زیادی است در دست کاربران است همان سطح بالا از عملکرد و قدرت که از آن انتظار می‌رود را در تست‌هایی که ما انجام دادیم نیز نشان داده است. با در نظر کاهش چند هزار دلاری قیمت‌اش خرید آن را مناسب‌تر از همیشه می‌کند.

دقیقا همان‌کاری را می‌کند که RTX 3080 شروع کرد. با اجرای بی نقصی که در روزولوشن 4K و با fps 60 ارائه می‌دهد، سطح انتظارات را چند پله فراتر می‌برد. همچنین با وجود کار زیاد گرمای زیادی تولید نمی‌کند. بمانند بسیاری از مدل‌های سری 3000 ظاهر زیبایی هم دارد. اما با در نظر گرفتن تمام این نکات باز هم در بین کارت گرافیک‌های Nvidia  قیمت بالایی دارد. اما در کل RTX 3080 Ti بهترین انتخاب موجود در بازار فعلی می‌باشد، به خصوص اگر پشتیبانی از تکنولوژی ray tracing برایتان مسئله حائز اهمیتی است.

 

 

9. Nvidia GeForce RTX 3070

یک کارت گرافیک میان‌رده عالی برای گرفتن خروجی 4K

Nvidia GeForce RTX 3070

مشخصات کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 5888
  • کلاک اسپید پردازنده: 1.50 GHz (1.73 GHz در صورت افزایش)
  • حافظه: GB GDDR6 8
  • سرعت حافظه: GBps 14
  • کانکتور‌های پاور: PCle 8-pin × 1، (قابل استفاده با کانکتور 12-pin)
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1, DisplayPort 1.4a × 3

مزایا:

  • عملکرد عالی
  • دارای ارزش عالی در مقایسه با سایر کارت گرافیک‌ها
  • عملکرد عالی در ray tracing

معایب:

  • بمانند مدل Turing افزایش قیمت عجیبی داشته است.
  • نیازمند کانکتور 12-pin است.

 

می‌شود گفت Nvidia GeForce RTX 3070 در بازار فعلی بهترین انتخاب برای اکثر کاربرها است. عملکرد عالی ارائه می‌دهد و به همین سبب با RTX 2080 نیز مقایسه می‌شود بدون اینکه مانند آن قیمت گرانی داشته باشد. RTX 2080 Ti کارت گرافیکی بود که بازی در کیفیت 4K را برای اولین بار در بین طرفداران حوزه گیم معرفی کرد. تا قبل از معرفی RTX 3070 کاربران زیادی توان خرید RTX 2080 Ti را نداشتند.  RTX 3070 دقیقا سطح کفیت را در بازی 4K ارائه می‌دهد اما با قیمت بسیار منصفانه‌تر.

RTX 3070 به شما امکان بازی کردن در بالاترین سطح تنظیمات را می­دهد. شما می‌توانید با استفاده از این کارت گرافیک جدیدترین بازی‌ها را با کیفیت 4K در بالاترین تنظیمات‌شان بدون هیچ لگ و باگی بازی کنید. یک قیمت منصفانه به همراه تجربه آن سطح از کیفیت هنگام بازی، به این محصول یک ارزش خرید بالا می‌دهد. به همین دلیل است که در بین محصول‌های معرفی شده این مدل پیشنهادی ماست. همینطور این موضوع که مانند RTX 3080 فن عظیم‌الجسه‌ای ندارد هم به شما از لحاظ فضای مورد نیاز برای پیاده‌سازی‌اش، فراغ بال بیشتری می‌دهد.

 

 

10. AMD Radeon RX 6700 XT

بهترین کارت گرافیک بین محصولات AMD برای استفاده بیشتر کاربرها

AMD Radeon RX 6700 XT

مشخصات‌ کارت گرافیک:

  • توان پردازش پیوسته: 2560
  • کلاک اسپید پردازنده: 2.32 GHz (2.58 GHz در صورت افزایش)
  • حافظه: GB GDDR6 12
  • سرعت حافظه: 16 GBps
  • کانکتور‌های پاور: کانکتور 8-pin + کانکتور 6-pin
  • خروجی‌ها: HDMI 2.1, DisplayPort 1.4 with DSC

مزایا:

  • عملکرد عالی در کیفیت p 1440
  • پشتیبانی از تکنولوژی ray tracing
  • کم وزن و کوچک

معایب:

  • Ray tracing مورد استفاده در آن عملکرد خوبی را نمایش نمی‌دهد.
  • عدم ارائه رزولوشن باورنکردنی

 

AMD تقریبا در تمام رنج‌های قیمتی، یک محصول برای عرضه دارد. هنگامی که حرف از کارت­های گرافیک‌ میان‌رده باشد، قطعا AMD Radeon RX 6700 بهترین گزینه است. برای استفاده در کیفیت p 1440 بهترین انتخاب خواهد بود؛ به خصوص که از معماری RDNA 2 تیم قرمز استفاده می‌کند. نهایتا قیمت بسیار مناسب‌تری دارد. با وجود اینکه بهترین کارت گرافیک موجود در بازار نیست، می‌تواند به شما لذت بازی با استفاده از تکنولوژی ray tracing را بدهد.

رقیب سفت و سخت Nvidia GeForce RTX 3060 Ti می‌باشد. به مدل RTX 3070 قیمت نزدیکی دارد که همین خرید آن برای کسانی که به قیمت حساسیت زیادی دارند را سخت‌تر می‌کند. اما در هر حال، نمی‌توانیم عملکرد بی‌نظیرش را در کیفیت p 1440 نادیده بگیریم. اگر شما طرفدار AMD هم هستید، پس دست روی یک گزینه عالی گذاشتید.

 

5/5 - (2 امتیاز)
مطالب مرتبط
ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.