خمیر دندان ذغالی یکی از محصولات نسبتا جدید در زمینه بهداشت دهان و دندان محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر بسیار پرطرفدار شده است. بسیاری از کاربران عقیده دارند که استفاده از این خمیر دندان های زغالی به سفید شدن دندان‌های آنها کمک کرده است و به مصرف کننده دایمی این نوع خمیر دندان ها تبدیل شده‌اند.
در مقابل، برخی نیز همچنان با دیده تردید به این خمیر دندان ها نگاه کرده و در عین اینکه به سفید کردن دندان های خود علاقه دارند، اما نسبت به انتخاب و خرید خمیر دندان ذغالی مطمئن نیستند. این گروه برای اینکه بتوانند تصمیم خود را در این زمینه قطعی کنند، نیازمند اطلاعات بیشتری می‌باشند.
در این مقاله حواس جمع ، ابتدا نگاه کوتاهی به مکانیسم عملکرد و مزایا و معایب استفاده از خمیر دندان های زغالی داشته و نکاتی در خصوص مصرف اصولی آن عنوان خواهیم کرد. در ادامه به خواهیم دید که در انتخاب و خرید خمیر دندان زغالی چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرند و در نهایت بهترین خمیردندان های موجود در این زمینه معرفی خواهند شد. همچنین اگر خواهان خرید خمیردندان های دیگری هستند پیشنهاد می‌کنیم مقاله بهترین خمیر دندان دنیا را مطالعه بفرمایید.
خمیر دندان زغالی چیست و چه تأثیری بر روی سفیدی دندانها دارد؟
با اینکه لوازم آرایشی و بهداشتی زغالی همچون خمیردندان‌ها، ماسک‌ها و لایه‌بردارها محصولات نسبتا جدیدی محسوب می‌شوند، اما استفاده از زغال فعال به منظور مقاصد بهداشتی پدیده جدیدی نیست. به دلیل داشتن خاصیت سم‌زدایی این ماده گاه در بیمارستان‌ها برای درمان مسمومیت‌ها مورد استفاده قرار گرفته و در صنعت آب‌وفاضلاب نیز به منظور تصفیه آب کاربرد دارد.
زغال فعال شکل متخلخلی از کربن است که سوراخ‌ها و شکاف‌های آن همچون آهنربا ذرات روغنی، چرک و برخی مواد شیمیایی خطرناک را به خود جذب می‌کند. به همین علت، این فرضیه وجود دارد که خمیردندان‌های زغالی میتوانند با این مکانیسم عمل خود، آلودگی‌های موجود در محیط دهان و دندان را به خود جذب کرده و پاکسازی بیشتری فراهم آورند. با این حال نظر دندانپزشکان بر خلاف این فرضیه است و اعتقاد دارند میزان کربن مورد نیاز برای جذب لک و چربی دهان و دندان، بسیار بیشتر از آن است که بتواند به شکل خمیردندان مورد استفاده قرار گیرد.
اما جذب یونی تنها مکانیسم عملکرد خمیردندان ذغالی نبوده و این محصول می‌تواند با بهره‌گیری از اثر سایندگی ذرات کربن، به طور مکانیکی به جداسازی ذرات لک و جرم از روی سطح پلاک دندان و نهایتا سفیدسازی دندانها کمک کند. تاثیر این مکانیسم عملکرد خمیردندان ذغالی توسط دندانپزشکان تایید شده اما در مورد عوارض استفاده طولانی‌مدت و بی‌وقفه از آن هشدار داده‌اند. استفاده بی‌رویه از خمیردندان زغالی می‌تواند به فرسایش مینای دندان منجر شود که در نهایت موجبات پوسیدگی دندان و اثر معکوس و زرد شدن دندانها را در پی خواهد داشت.
استفاده از خمیر دندان ذغالی چه مزایا و معایبی دارد؟
پس از آشنایی با نحوه کارکرد خمیردندان زغالی، به سادگی در می‌یابیم که استفاده از این خمیردندان‌ها با مزایا و معایبی همراه است. بزرگترین مزیت آن، از بین بردن لکههای سطحی دندانها و کمک به سفیدسازی دندان میباشد. بسیاری از لکههای ایجاد شده توسط چای، قهوه، سودا و نوشابه که با خمیردندان‌های معمولی از بین نمی‌روند، با این نوع خمیردندان‌ها به راحتی زدوده می‌شوند. همچنین این خمیردندان‌ها به دلیل کاهش میزان مواد آلوده موجود در فضای دهان، در از بین رفتن بوی بد دهان نیز تأثیر قابل توجهی دارند.
در مقابل مزایا، خمیردندان‌های ذغالی معایبی نیز دارند. به عنوان مثال به دلیل اثر سایندگی میتوانند به مینای دندان آسیب زده و یا موجبات بروز حساسیت لثه و دندان را فراهم سازند. محدودیت بزرگ بسیاری از این نوع خمیردندان‌ها، نداشتن فلوراید است که یکی از مهم‌ترین مواد ضروری در محافظت از مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندانها محسوب می‌شود. همچنین به دلیل جدید بودن این محصول، هنوز مطالعات جامعی بر روی اثرات طولانی مدت آن انجام نشده و از این نظر محصولی ناشناخته محسوب می‌شود.
در استفاده از خمیر دندان ذغالی به چه نکاتی توجه کنیم؟
با توجه به توضیحات ارائه شده در مورد مزایا و معایب خمیر دندان های زغالی ، به طور کلی می‌توان گفت با رعایت برخی نکات ضروری استفاده متعادل از این خمیردندان‌ها می‌تواند اثرات مطلوبی بر روی سفیدی و زیبایی دندانها داشته باشد. مهم‌ترین نکاتی که در استفاده از خمیردندان زغالی باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
- انتخاب محصول استاندارد از برندهای سرشناس: با توجه به اثر خورندگی زغال فعال و نیز احتمال بروز حساسیت‌های لثه و دندان، توصیه می‌شود برای جلوگیری از بروز مشکلات آتی، حتما از خمیردندان‌های استاندارد تولید شده توسط برندهای مشهور و معتبر استفاده شود.
- مصرف به اندازه و متعادل: با توجه به نداشتن فلوراید و نیز اثر سایندگی، استفاده مداوم و روزانه از خمیردندان ذغالی توصیه نمی‌شود. بهتر است مصرف آن را به یک الی سه روز در هفته محدود کرده و در سایر اوقات از خمیردندان‌های معمولی حاوی فلوراید استفاده کنید.
- شستن کامل دهان و دندان بعد از استفاده: در مورد خمیردندان‌های معمولی غالبا توصیه می‌شود بعد از مسواک کردن، از شستن کف اضافی خمیردندان اجتناب شود تا فلوراید موجود به طور کامل به دندانها نفوذ کند. اما در مورد خمیردندان ذغالی بر شستشوی فراوان و کامل دهان با آب تاکید می‌شود. چراکه کربن ماده‌ای خورنده بوده و تجمع آن در فضای بین لثه و دندانها و شیارها و حفره‌های دندانی می‌تواند موجب بروز آسیب و حساسیت در دندانها شود.
- استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید: استفاده از دهان‌شویه‌ها به طور کلی مزایای متعددی داشته و بهداشت دهان و دندان شما را تکمیل می‌کند. با این وجود در هنگام استفاده از خمیردندان‌های زغالی که در ترکیبات خود فلوراید ندارند، اهمیت آن دوچندان می‌شود و می‌تواند به جبران فلوراید مورد نیاز کمک کند. همچنین دهانشویه می‌تواند تا حدودی برای تخلیه و پاکسازی بقایای کربن باقی مانده در میان دندانها نیز مفید عمل باشد.
چگونه بهترین خمیردندان ذغالی را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین خمیر دندان زغالی، همان گونه که در بخش‌های قبلی اشاره شد، ابتدا باید استاندارد بودن محصول و شناخته شده بودن برند تولید کننده آن مورد توجه قرار گیرد. ناگفته پیداست که انتخاب محصولات ناشناخته و غیرمعتبر که از فرآیند کنترل کیفیت و تولید بهداشتی آنها اطلاعی ندارید، با احتمال وارد آمدن آسیب‌های جدی به لثه و دندان همراه خواهند بود.
در ادامه و برای انتخاب بهترین محصول از میان محصولات استاندارد و معتبر موجود در بازار، توجه به مواد تشکیل دهنده محصول می‌تواند ما را در انتخاب خمیر دندان ذغالی مناسب کمک کند. در ادامه به برخی از مواد مورد استفاده در ترکیبات خمیردندان ذغالی که باید هنگام خرید مورد توجه قرار گیرند اشاره می‌کنیم.
- زغال فعال (Activated Charcoal/Carbon): زغال فعال یا کربن فعال، ماده اصلی تشکیل دهنده خمیردندان زغالی میباشد. اگرچه تمامی خمیردندان‌های زغالی از این ماده بهره می‌گیرند با این وجود فرآیند فعال‌سازی کربن و کیفیت آن در تمامی محصولات یکسان نبوده و همین موضوع استفاده از محصولات برندهای معتبر را ضروری می‌سازد.
- جوش شیرین (Baking Soda): جوش شیرین ماده سفید کننده مشهوری است که در تولید برخی خمیردندان‌های سفید کننده نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. خمیردندان‌های زغالی حاوی جوش شیرین، میتوانند سفیدی مضاعف را برای دندانها فراهم آورند. با این وجود باید توجه کنید که در صورت داشتن دندان‌های حساس یا مینای آسیب دیده به هیچ وجه نباید از خمیردندان‌های حاوی این ماده استفاده کنید. در غیر این صورت برای استفاده محدود و چند بار در هفته می‌توانید از مزایای سفید کنندگی و زیبایی آن بهره بگیرید.
- خشت بنتونیت (Bentonite Clay): همچون زغال فعال، با اثر فرسایش مکانیکی قابلیت جدا کردن پلاک‌ها و جرم‌های تشکیل شده بر روی دندانها را داشته و البته در صورت استفاده بیش از حد می‌تواند به تخریب مینای دندان منجر شود.
- زایلیتول (Xylitol): زایلیتول یا الکل بلورین، از درخت توس و سایر گیاهان به دست آمده و طعمی شیرین دارد. مزیت آن در مقایسه با سایر شیرین کننده‌ها آن است که در طولانی مدت به اسید تبدیل نمی‌شود. به همین دلیل خمیردندان‌های حاوی زایلیتول بدون ایجاد عوارض جانبی همچون پوسیدگی دندان، طعم مطلوب‌تری نسبت به سایر خمیردندان‌ها دارند.
- روغن‌های گیاهی (Natural/Essential Oils): روغن درخت چای یا نعناع از جمله روغن‌های گیاهی هستند که به منظور کاهش عوارض جانبی به ترکیبات خمیردندان‌های زغالی افزوده می‌شوند. این روغن‌ها از بروز حساسیت و ناراحتی در لثه‌ها جلوگیری کرده و نیز اثر تخربی زغال بر روی مینای دندان را تخفیف می‌بخشند.
- طعم: از آنجایی که خمیردندان‌های زغالی بر پایه محصولات گیاهی تولید می‌شوند، طعم پایه اغلب آنها نعناع میباشد که از روغن نعناع به دست می‌آید. برخی تولید کنندگان تنها از زیلیتول برای بهبود طعم خمیردندان‌ها بهره می‌گیرند. با این وجود ممکن است برخی تولید کنندگان نیز از اسید سیتریک به منظور طعم دار کردن خمیردندان استفاده کرده باشند که در صورت داشتن دندان‌های حساس، بهتر است از این مدل‌ها اجتناب کنید.
در پایان
خمیر دندان زغالی، از جمله محصولات جدید در حوزه بهداشت دهان و دندان محسوب می‌شود که به دلیل ویژگی‌های مثبت خود همچون سفیدکنندگی و کاهش بوی بد دهان در سال‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. عملکرد خمیر دندان های ذغالی در لکه‌زدایی، می‌تواند برای افرادی که عادت به استفاده مداوم از چای و قهوه دارند مفید و کاربردی باشد.
با این وجود در صورت استفاده بیش از حد، تاثیر مثبت این خمیردندان‌ها بر روی سفیدی دندان می‌تواند با فرسایش مینای دندان و ایجاد حساسیت برای لثه‌ها همراه شده و در دراز مدتی اثری معکوس داشته باشد. با داشتن آگاهی نسبت به ترکیبات خمیردندان‌های زغالی، انتخاب محصول مناسب، و رعایت نکات بهداشتی در استفاده از این نوع خمیر دندان ها، می‌تواند از اثرات مثبت آنها بهره برده و از عوارض منفی جلوگیری کرد. با توجه به نکات ارائه شده در زمینه انتخاب و خرید خمیردندان زغالی، 20 عدد از بهترین خمیردندان‌های زغالی موجود در بازار را در ادامه لیست کرده ایم.
